Năm 2010 huyện Quảng Điền bắt đầu lập đề án và quy hoạch xây dựng huyện NTM, trong đó xã Quảng Phú được chọn là xã điểm của tỉnh. So với 19 tiêu chí nông thôn mới theo Bộ tiêu chí Quốc gia thì khi mới bắt tay thực hiện chương trình, 10 xã của huyện chỉ đạt từ 5 đến 9 tiêu chí. Trong các tiêu chí chưa đạt, có những tiêu chí đạt rất thấp như: cơ sở vật chất trường học đạt chuẩn, mới đạt 9,8%; cơ sở vật chất văn hóa chưa có xã nào đạt; tỷ lệ hộ nghèo chiếm 15,86%... Như vậy, điểm xuất phát khi thực hiện chương trình của huyện nhìn chung khá thấp. Sau 10 năm triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM, dưới sự lãnh đạo của Huyện ủy, các cấp ủy Đảng và chính quyền từ huyện đến cơ sở, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cùng với quá trình quan tâm lãnh đạo và hỗ trợ nguồn lực của cấp trên cũng như được nhân dân đồng thuận hưởng ứng tích cực. Vì vậy, huyện Quảng Điền đã đạt được những kết quả đáng trân trọng, có bước đột phá rõ rệt, bộ mặt nông thôn mới của huyện nhà được đã đổi mới và khởi sắc, bề thế, sạch đẹp, khang trang hơn; hệ thống kết cấu hạ tầng, kinh tế - xã hội phát triển; thu nhập của người dân được nâng lên; trên lĩnh vực văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ, nhiều thiết chế văn hóa được đầu tư khá đồng bộ, chất lượng giáo dục đào tạo tiếp tục được nâng lên, an sinh xã hội được thực hiện tốt; hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở được củng cố, kiện toàn và hoạt động có hiệu quả; an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững; các tuyến đường giao thông nông thôn được đầu tư khang trang, sạch đẹp với hệ thống thoát nước, điện chiếu sáng gắn với việc trồng hoa, cây xanh trong phong trào chủ nhật xanh, công tác thu gom, xử lý rác thải và vệ sinh môi trường được thực hiện tốt hơn.

Đến năm 2020,10/10 xã đạt chuẩn NTM; huyện đạt 9/9 tiêu chí huyện NTM, tỷ lệ hộ nghèo giảm dưới 5%; 100% xã bãi ngang thoát khỏi danh sách xã đặc biệt khó khăn vùng ven biển và hải đảo; Cơ cấu giá trị sản xuất chuyển dịch đúng hướng. Thu nhập bình quân đầu người năm 2020 ước đạt 38 triệu đồng/ năm, (tăng 18 triệu đồng so với năm 2010) năm 2021 giảm hơn do ảnh hưởng của dịch bệnh.

Huyện ủy Quảng Điền xác định xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên, đồng thời là cơ hội để địa phương phát triển kinh tế bền vững, vì vậy, Huyện ủy đã chỉ đạo UBND huyện và các ban, ngành, đoàn thể, địa phương vận động nhân dân quyết tâm thực hiện thành công huyện nông thôn mới theo đúng kế hoạch đã đề ra, khi thực hiện chương trình, huyện Quảng Điền đã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM; ban hành quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ cho các thành viên. Đồng thời, cấp uỷ, chính quyền, mặt trận, các đoàn thể và Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới của huyện và các xã đã làm tốt công tác tuyên truyền, đẩy mạnh thực hiện phong trào “Dân vận khéo” để vận động cán bộ, đảng viên và nhân dân tham gia thực hiện các tiêu chí, đặc biệt là phát huy vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng nông thôn mới. Song song đó, huyện Quảng Điền cũng tăng cường công tác tập huấn nâng cao nhận thức và quá trình thực hiện chương trình, tích cực huy động nguồn lực trong xây dựng NTM. Kết quả huy động nguồn lực trong 10 năm qua đạt hơn 2 nghìn 772 tỷ đồng bao gồm cả ngân sách Trung ương, Tỉnh, huyện và các nguồn huy động khác. Công tác huy động nguồn lực trong nhân dân được công khai rõ ràng, minh bạch trong nhân dân.

Đồng thời, để thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân, xây dựng thành công huyện NTM, trong những năm gần đây, huyện Quảng Điền đã triển khai thực hiện có hiệu quả “Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với giá trị gia tăng và phát triển bền vững”. Chú trọng vận động nhân dân đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ sinh học vào sản xuất, tăng cường công tác liên kết, bao tiêu sản phẩm nông nghiệp, hình thành các vùng sản xuất lúa, hoa màu chất lượng cao…Nhờ vậy, kinh tế nông thôn trên địa bàn huyện đạt tốc độ tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động chuyển dịch đúng hướng. Nhiều mô hình sản xuất mới được triển khai thực hiện mang lại hiệu quả cao. Huyện Quảng Điền đã xây dựng được một số sản phẩm chủ lực như: trà rau má, bột matcha rau má Quảng Thọ, rau xanh Vietgap Hóa Châu, Quảng Thành, mướp đắng Quảng Thái, khoai lang tím Quảng Công, lúa Bắc Thơm 7, sản phẩm mây tre đan Bao La - Quảng           Phú, bún bánh Ô Sa - Quảng Vinh, gà sạch, lợn sạch Quảng Điền và các loại tôm, cá, cua đặc sản của huyện như: cá kình, cá nâu, cá dìa… 

 Sau hơn 10 năm nỗ lực thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM, đến năm 2020, 10/10 xã được công nhận đạt chuẩn xã nông thôn mới, huyện hoàn thành 9/9 tiêu chí huyện nông thôn mới. Hiện nay, UBND tỉnh đã hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện Quảng Điền đạt chuẩn nông thôn mới theo quy định.

Trong năm 2020 và năm 2021, huyện Quảng Điền đã triển khai thực hiện xây dựng NTM nâng cao ở các địa phương. Đồng thời đã lồng ghép, tận dụng các nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng, nâng cao tiêu chí NTM; nhất là hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp như thủy lợi, giao thông nội đồng từ nguồn vốn đầu tư công của tỉnh, huyện và các địa phương. Hai địa phương Quảng Phú và Quảng Thọ được huyện chọn xây dựng mô hình điểm xã NTM nâng cao cũng có những chuyến biến tích cực. Trong đó phải kể đến kết cấu hạ tầng, thiết chế văn hoá trên địa bàn được xây dựng cơ bản hoàn thiện, theo hướng đa mục tiêu như giao thông, thủy lợi, nhà văn hoá... Đến nay xã Quảng Phú đạt 19/19 tiêu chí xã NTM nâng cao. Xã Quảng Thọ đạt 17/19 tiêu chí xã NTM nâng cao, hai tiêu chí sắp cán đích là giao thông và thu nhập đang được Quảng Thọ ưu tiên nguồn lực xây dựng để sớm đạt chuẩn.

Trong quá trình xây dựng xã NTM nâng cao, ngoài hai xã Quảng Phú và Quảng Thọ, đa số các địa phương đều có chung khó khăn là tiêu chí thu nhập, giao thông, mô hình nông nghiệp an toàn... còn thấp. Các xã Quảng An, Quảng Thành, Quảng Công, Quảng Vinh... đang triển khai xây dựng, nâng cao hiệu quả mô hình sản xuất nông nghiệp an toàn, ứng dụng công nghệ cao. Từ đó tạo điều kiện, cơ hội để người dân tổ chức liên kết sản xuất, bao tiêu và chế biến sản phẩm nhằm nâng cao giá trị kinh tế và thu nhập. Các sản phẩm chủ lực phải bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm gắn với định hướng phát triển dịch vụ, du lịch của địa phương.

Bên cạnh đó, để xây dựng xã NTM nâng cao, các địa phương tranh thủ sự đóng góp kinh phí,  huy động sức dân và nguồn hỗ trợ của các chương trình, dự án để đầu tư xây dựng, nâng cấp, mở rộng quy mô hệ thống giao thông nông thôn và thủy lợi, các công trình văn hóa… Một số xã hướng đến chất lượng cảnh quan, không gian kiến trúc, môi trường khu vực nông thôn, có mô hình phân loại rác tại nguồn theo quy hoạch của các cấp, các ngành. Đồng thời, giải quyết việc làm ổn định cho lao động nông thôn thông qua các mô hình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và tổ chức lại sản xuất, nâng cao thu nhập. Huyện Quảng Điền cũng triển khai xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, vườn mẫu trên địa bàn huyện theo đúng kế hoạch đề ra và đã đạt được những kết quả nhất định.

Những thành quả đạt được trong hơn 10 năm thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM của huyện Quảng Điền đã thể hiện sự đồng thuận, thống nhất của toàn Đảng bộ, chính quyền và các tầng lớp nhân dân trong thực hiện các tiêu chí, với quyết tâm và mục tiêu cao nhất xây dựng huyện Quảng Điền đạt chuẩn huyện NTM đã trở thành hiện thực và mục tiêu sớm trở thành huyện NTM nâng cao./.                                                 

                                                                                                                Ngọc Kim