Tham dự lễ khánh thành nhà bia diễn ra Hội nghị Nam Dương, xã Quảng Vinh có đồng chí Cao Chí Hải - Phó Giám đốc sở Văn hóa , Thể thao và Du lịch tỉnh cùng đại diện phòng Di sản của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch. Về phía huyện có đồng chí Hoàng Đăng Khoa - UVTV Huyện ủy - Phó Chủ tịch UBND huyện, các đồng chí trong Ban Thường vụ Huyện ủy, Thường trực HĐND huyện, đại diện lãnh đạo các ban ngành, đoàn thể cấp huyện, các đồng chí Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND các xã, thị trấn, các đồng chí trong Ban Thường vụ Đảng ủy, Thường trực HĐND, UBND, UBMTTQVN xã Quảng Vinh, các ban ngành, đoàn thể trên địa bàn xã, đại diện Ban giám hiệu các trường học, lãnh đạo cấp ủy, ban điều hành và bà con nhân dân thôn Nam Dương đã đến dự.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp sau sự kiện mặt trận Huế vỡ, nhiều cán bộ, Đảng viên, chiến sĩ và nhân dân ta phải di tản lên phía Bắc hoặc vào rừng núi tránh giặc, trong bối cảnh các địa bàn trọng yếu của ta bị thực dân Pháp chiếm đóng thì việc chọn được một địa điểm an toàn, thuận lợi để tổ chức Hội nghị nhằm củng cố lực lượng là hết sức khó khăn. Sau khi nghiên cứu kỹ tình hình tại các địa phương, Tỉnh uỷ đã chọn nhà bà Trần Thị Sành (nay là nhà ông Nguyễn Hữu Phúc), thuộc thôn Nam Dương, xã Quảng Vinh, huyện Quảng Điền để tổ chức hội nghị nhằm cũng cố lại tình hình, vào ngày 15 tháng 3 năm 1947, đã diễn ra Hội nghị cán bộ Đảng tỉnh Thừa Thiên do đồng chí Nguyễn Chí Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy chủ trì. Hội nghị đã ra nghị quyết sớm ổn định phong trào cách mạng, tiếp tục kháng chiến, phát động chiến tranh du kích. Cán bộ, đảng viên, bộ đội kiên quyết trở lại đồng bằng bám đất, bám dân với ý chí và quyết tâm: “mất đất chưa phải là mất nước, chúng ta phải tranh thủ từng thôn, từng người dân, chúng ta không thể mất dân, chết không rời cơ sở, chúng ta nhất định thắng”. Hội nghị đã thống nhất chọn vùng rừng núi Hòa Mỹ để xây dựng thành chiến khu kháng chiến của tỉnh, bố trí lại các Huyện ủy, củng cố lực lượng vũ trang và tổ chức một số trận đánh lấy lại tiếng súng kháng chiến, có tiếng vang lớn.
Có thể khẳng định: Hội nghị Nam Dương đã tạo bước chuyển biến mới về tư tưởng, cổ vũ tinh thần kháng chiến cho quân và dân toàn tỉnh; gắn liền với vai trò, tên tuổi và những công lao đóng góp của đồng chí Nguyễn Chí Thanh đối với phong trào cách mạng. Sau hội nghị, cán bộ, đảng viên vừa tiếp tục tiến hành công tác chỉnh đốn, vừa phân công, bố trí trở lại đồng bằng xây dựng phong trào, đánh một số trận để gây tiếng vang, lấy lại những cơ sở đã mất, giải thích chủ trương kháng chiến của Chính phủ, củng cố lại tinh thần, động viên và tổ chức nhân dân chiến đấu…Hiện nay, do trải qua thời gian dài nên ngôi nhà diễn ra Hội nghị Nam Dương không còn nữa mà chỉ còn lại một số ít vật dụng như: nồi đồng, phèn la, cái giếng cùng với bể nuôi cá.
Từ ý nghĩa, vai trò, vị trí của Hội nghị Nam Dương mang lại đã động viên toàn dân ta vượt qua mọi khó khăn, đấu tranh để giành thắng lợi trên các chiến trường, nên vào ngày 29/10/2008, di tích địa điểm diễn ra Hội nghị Nam Dương được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh theo Quyết định số: 2.466/QĐ-UBND.
Nhằm bảo tồn và phát huy có hiệu quả giá trị di tích lịch sử cách mạng địa điểm diễn ra hội nghị Nam Dương, nhất là công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ trên địa bàn, huyện Quảng Điền đã đầu tư kinh phí để xây dựng nhà bia tại địa điểm diễn ra Hội nghị Nam Dương với các hạng mục, gồm nhà bia, 4 trụ biểu và lối vào di tích. Công trình hoàn thành và tổ chức lễ khánh thành đúng vào dịp cả nước tổ chức kỷ niệm 38 năm, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ, quốc càng có ý nghĩa to lớn hơn, thể hiện tình cảm thiêng liêng của toàn Đảng bộ và nhân dân huyện Quảng Điền đối những người đã đấu tranh sự vì nghiệp giải phóng dân tộc. Đồng thời đây cũng là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ trên địa bàn huyện Quảng Điền về tình yêu quê hương, đất nước.
Di tích lịch sử cách mạng Hội nghị Nam Dương, xã Quảng Vinh cùng với các địa điểm di tích như: khu lưu niệm Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, đình Thủ Lễ, di tích đồn Phổ Lại, đồn Sịa, di tích lịch sử đình làng Thủy Lập, Địa đạo Quảng Thái; Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ K8 ở Phước Yên, Đồn Phú Lương B...là những địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ trên địa bàn huyện. Công tác bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích của huyện Quảng Điền nhằm thể hiện đạo lý “Uống nước, nhớ nguồn”; thể hiện trách nhiệm, tình cảm thiêng liêng và lòng tự hào của Đảng bộ và nhân dân đối với những người đã đóng góp công sức, xương máu của mình cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng quê hương./.
Thực hiện: Ngọc Kim