Lúc bấy giờ đứng trước cảnh đất nước đang trong tình trạng lâm nguy, theo tiếng gọi của đảng và Bác Hồ kính yêu, “toàn dân kháng chiến, trường kỳ kháng chiến nhất định thắng lợi”, thấm nhuần lời kêu gọi ấy, lớp lớp thanh niên Quảng Điền đã giác ngộ tinh thần cách mạng, tình nguyện lên đường cứu nước, Đại đội 325 của huyện Quảng Điền đã ra đời vào thời điểm ấy, vào tháng 5/1949.
Khi mới thành lập đại đội, có khoảng 70 đồng chí là bộ đội, cán bộ, chiến sỹ, phương châm chiến đấu được đề ra: “Tự lực, tự cường, lấy vũ khí của địch mà đánh địch” với tinh thần đoàn kết, quyết tâm chiến đấu, đại đội đã đấu tranh chống lại các cuộc càn quét của thực dân Pháp, bảo vệ đảng, chính quyền ở địa phương và phối hợp với bộ đội chủ lực, Trung đoàn 101 đánh đồn Phổ Lại năm 1952 thắng lợi vang dội. Đồng thời, Để tiếp tục xây dựng đơn vị vững mạnh về công tác chính trị, tư tưởng và tổ chức, chỉ tính riêng từ năm 1949 đến năm 1954, Đại đội đã bổ sung 8 đợt quân như vậy, quân số của đơn vị là cấp số nhân, càng đánh càng mạnh. Đạt được những thắng lợi nói trên là nhờ sự chỉ đảo trực tiếp của Huyện ủy, Ban kháng chiến Huyện, đặc biệt là sự che chở, bảo vệ, đùm bọc, nuôi dưỡng của lực lượng quần chúng nhân dân trên địa bàn huyện. Nhân dân đã quyên góp tiền, lương thực, thực phẩm và các nhu yếu phẩm cần thiết phục vụ cho kháng chiến, nên Đại đội đã có thêm nhân lực, vật lực, sức mạnh để đoàn kết, hiệp đồng chiến đấu, khắc phục mọi khó khăn, gian khổ để đấu tranh chống lại thực dân Pháp xâm lược.
Sau năm 1954, để từng bước xây dựng quân đội chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, Đại đội được tổ chức biên chế thành đại đội 9, tiểu đoàn 3, trung đoàn 269 Quân khu IV, làm những nhiệm vụ, công tác khác nhau mà đảng và nhân dân miền Bắc giao cho đó là: chống cưỡng ép di dân, chống nạn đói, chống hạn, chống bão lụt... Với tinh thần lao động quên mình, trong 2 năm 1958 -1959, đại dội đã hoàn thành con để biển dài 21km, với hơn 500 triệu ha đất trồng trọt phù sa màu mỡ đưa lại lợi ích kinh tế cho cả nước.
Đến năm 1961, một lần nữa các đồng chí cán bộ, chiến sỹ của Đại đội 325, với tinh thần, khí thế sôi sục đã lên đường tham gia cuộc kháng chiến chống mỹ cứu nước, giải phóng Miền Nam, thống nhất tổ quốc. Đồng thời, một số đồng chí được cử đi học các trường đào tạo bổ túc ngành nghề chuyên môn, nghiệp vụ để sau này trở về phục vụ cho quê hương.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, Đại đội 325 đã có 61 đồng chí là liệt sỹ, nhiều đồng chí là thương bệnh binh,bị nhiễm chất độc màu da cam.
Trở về quê hương sau ngày giải phóng, một số đồng chí tuổi đã cao, sức đã yếu, nhưng vẫn tham gia công tác xây dựng Đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội ở địa phương, được đảng tin và nhân dân yêu mến. Khi trở về cuộc sống đời thường, các đồng chí cán bộ, chiến sỹ năm xưa phải đối mặt với biết bao khó khăn do hoàn cảnh kinh tế gia đình, nhiều đồng chí còn phải tiếp tục chiến đấu với bệnh tật, những lúc trái gió trở trời, vết thương cũ lại tái phát, nhưng vượt qua những khó khăn ấy, các đồng chí vẫn vượt lên chính mình để xây dựng gia đình và quê hương ấm no, hạnh phúc và thanh bình.
Tính đến nay, Ban liên lạc Đại đội 325 Quảng Điền thời kỳ đánh Pháp đã tổ chức gặp mặt truyền thống lần thứ 25, chỉ còn hơn 30 đồng chí đang sinh sống tại quê hương Quảng Điền, hơn 20 đồng chí đang sinh sống khắp mọi miền của đất nước. Tuổi cao, sức yếu, nhưng các đồng chí luôn phát huy phẩm chất anh Bộ đội Cụ Hồ, luôn giáo dục con cháu về truyền thống yêu nước và lòng tự hào dân tộc và xây dựng quê hương Quảng Điền ngày càng vững mạnh. Việc tổ chức kỷ niệm 60 năm ngày thành lập đại đội là dịp để các đồng chí, đồng đội năm xưa gặp gỡ, trao đổi tâm tình, ôn lại một thời khó khăn, gian khổ nhưng đầy hào hùng và anh dũng. Và các đồng chí, đồng đội năm xưa sẽ luôn kề vai, sát cánh, luôn nhớ về nhau, dù ở nơi xa.
Tâm sự với chúng tôi, đồng chí Văn Đức Chắt - Trưởng Ban liên lạc Đại đội 325 cho biết: trong quá trình tham gia chiến đấu Đại đội 325, đồng chí này hy sinh thì có đồng chí khác đứng lên, và tiếp nối nhau như thế. Đồng thời, đại đội này là một tổ chức tình cảm, khác với mọi tổ chức vì mang đầy đủ các yếu tố: tình đồng chí, đồng đội, tình quê hương và cùng chung một chiến hào.
Ngọc Kim