Quảng Điền là địa phương hằng năm phải chứng kiến sự tàn khốc của thiên tai. Từ năm 2018 đến nay, hàng trăm hộ dân nghèo ven biển, đầm phá, vùng thấp trũng đã được hỗ trợ xây dựng nhà ở phòng, chống, thiên tai theo Quyết định số 48 của Thủ tướng Chính phủ (Quyết định 48) và Dự án “Tăng cường khả năng chống chịu với những tác động của biến đổi khí hậu cho các cộng đồng dễ bị tổn thương ven biển Việt Nam” do Quỹ Khí hậu Xanh tài trợ không hoàn lại thông qua Chương trình Phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDP), gọi chung là Dự án GCF.
Sống ở vùng thấp trũng xã Quảng Phước, mỗi khi mưa bão, gia đình bà Phan Thị Gái (86 tuổi) phải sơ tán đến nơi an toàn. Được chính quyền địa phương tạo điều kiện hỗ trợ nguồn kinh phí từ Dự án GCF, nguồn vốn đối ứng theo Quyết định 48 của Chính phủ và vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, mái nhà tranh vách gỗ trước kia của gia đình bà đã được thay bằng ngôi nhà mới “3 cứng", có gác lửng an toàn.
Bà Gái chia sẻ, tuổi cao sức yếu, chồng bị bệnh nặng không thể tự di chuyển nên mỗi khi có mưa bão, bà nơm nớp lo sợ. Năm 2020, được Nhà nước hỗ trợ gần 70 triệu đồng, cùng số tiền con cháu đóng góp thêm, gia đình bà đã xây dựng ngôi nhà bê tông vững chắc có sàn vượt lũ. Khi có bão sẽ trú ẩn ở phòng dưới. Khi có lụt lớn hai ông bà di chuyển lên tầng trên, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản. Nhờ vậy, trận lụt lớn cuối năm 2020, dù nước ngập hơn 1 mét, cả gia đình bà vẫn an toàn.
Tương tự, ông Lê Xuất, thôn Đông Hồ, xã Quảng Thái cho biết, sống ven phá Tam Giang nên mỗi mùa lụt, nhà ông thường bị ngập sâu và dài ngày, gây thiệt hại nặng nề về tài sản. Năm 2020, gia đình ông được hỗ trợ xây nhà chống bão lụt với móng trụ bằng bê tông cốt thép, tường gạch, có sàn vượt lũ cao hơn 2m; thiết kế nhà có phần hiên và lan can tầng 2 phía trước, đảm bảo thoát hiểm, cứu hộ khi bão lụt nghiêm trọng xảy ra. Ngôi nhà kiên cố không chỉ giúp ông yên tâm hơn để “sống chung với bão lụt” mà còn là nơi trú ẩn an toàn cho bà con trong thôn.
Ông Phạm Công Phước, Chủ tịch UBND xã Quảng Thái cho biết, là xã nằm ven phá Tam Giang, địa phương thường xuyên gánh chịu hậu quả nặng nề của các đợt bão lụt. Toàn xã hiện đã có hơn 47 hộ nghèo, hộ khó khăn được hỗ trợ xây dựng nhà chống bão lụt theo Quyết định 48 và Dự án GCF. Những ngôi nhà kiên cố với nền cứng, khung cứng và mái cứng giúp người dân an tâm tránh trú bão, lụt; đồng thời giảm gánh nặng di dời dân cư đến nơi trú ẩn tập trung mỗi khi thiên tai ập đến.
Từ năm 2018 đến nay, toàn huyện Quảng Điền có 486 hộ hoàn thành xây dựng nhà chống thiên tai; trong đó, từ nguồn kinh phí của Dự án GCF và vốn đối ứng theo Quyết định 48 là 152 nhà. Hầu hết nhà chống bão, lụt đều được xây dựng theo kết cấu có mái gia cố chống bão giật, sàn gác lửng đổ bêtông cốt thép cao trên 2m.
Nhờ đó, trong các đợt bão, lụt lịch sử năm 2020, nhiều khu vực thấp trũng ở huyện bị ngập, hàng nghìn người dân phải đi sơ tán, hàng ngàn ngôi nhà và tài sản bị hư hại nghiêm trọng nhưng những ngôi nhà chống bão, lụt đã phát huy hiệu quả, trở thành nơi trú ẩn an toàn và là địa chỉ tin cậy để những hộ dân lân cận có nơi tá túc, giúp bà con thích ứng, sống chung với thiên tai. Quá trình vận hành những ngôi nhà chống bão, lụt đã phát huy hiệu quả, đảm bảo nơi ở an toàn cho người dân trong mùa mưa bão, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, cải thiện vấn đề nhà ở khu vực nông thôn.
Ông Phan Gia Phú, Phó Trưởng Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Quảng Điền cho biết, với đặc thù là vũng thấp trũng, cùng diễn biến khó lường thiên tai, vì vậy nhu cầu xây nhà chống bão, lụt trên địa bàn huyện rất cao. Những ngôi nhà phòng, chống bão, lụt của các hộ nghèo tại Quảng Điền đã cho thấy hiệu quả, tầm quan trọng, giúp bà con ứng phó với sự biến đổi ngày càng khốc liệt của thiên tai, đồng thời thay đổi bộ mặt nông thôn mới. Tuy nhiên, với mức hỗ trợ của ngân sách Trung ương là 14 triệu đồng và nguồn vốn ưu đãi từ ngân hàng chính sách 15 triệu đồng, rất khó để người dân hoàn thiện nhà.
“Mới đây, dự án nâng mức hỗ trợ thêm 40 triệu đồng để xây dựng nhà “3 cứng” đã giải quyết bước đầu khó khăn cho bà con. Đề xuất Chính phủ cần tăng mức hỗ trợ để cho bà con xây được ngôi nhà kiên cố và có đủ công trình bếp, nhà vệ sinh. Bên cạnh đó, một trong những khó khăn hiện nay là nhiều hộ nghèo có nhu cầu xây nhà nhưng chưa có đất, địa phương cần tạo điều kiện để bà con có nơi xây nhà, đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão” - ông Phan Gia Phú chia sẻ.